Geografiya kafedrasi

Geografiya kafedrasi 1986 yilda geografiya fanlari doktori, professor Abdimo‘min Normurodovich Ro‘ziyev tashabbusi bilan tashkil qilingan. Shungacha, ya’ni 1986-1987 o‘quv yilda Geografiya bo‘limi mavjud edi, uning qo‘shimcha ixtisosligi Biologiya edi. Shu boisdan dastlab kafedraning nomi geografiya-biologiya deb yuritildi, keyingi o‘quv yillarida universitetda geografiya bo‘limiga talabalar qabul qilish va sof geografiya bo‘limi hamda sirtqi bo‘lim ochildi. 1988 yilning sentyabr oyida universitet ilmiy kengashining qarori bilan kafedradan biologiya bo‘limi ajralib chiqdi va mustaqil geografiya kafedrasi faoliyat ko‘rsata boshladi.

1990-1991 o‘quv yilida geografiya bo‘limi 27 talaba bitirib chiqdi va hayotga yo‘llanma oldi. 1991-1992 o‘quv yilida esa geografiya bo‘limini ikki guruh, 1992-1993 o‘quv yilida uch guruh talabalar bitirib chiqdi va hozirgi kungacha (2017-2018 o‘quv yili) har yili ikki guruh talabalar geografiya yo‘nalishi bo‘yicha bitirib chiqishmoqda. Natijada viloyatimiz umumiy o‘rta ta’lim va o‘rta maxsus ta’lim muassasalari geografiya fani o‘qituvchisiga bo‘lgan talablari qondirilmoqda.

Shuni alohida aytish kerakki yani kafedrada prof. A.Ro‘ziyev, H.Shosaidov, M.Erdanov va U.Safarovlarning jonbozligi bilan ish boshlangan edi.

Ta’kidlash joizki, geografiya kafedrasi tashkil qilingan dastlabki vaqtlarda professor-o‘qituvchilarga bo‘lgan ehtiyojning mavjudligi sababli Toshkent DU (hozirgi O‘zMU)dan prof. Z.M.Akromov va prof. R.U.Rahimbekovlar, Nizomiy nomidagi TDPIdan dots. M.Asomov, Qarshi DPIdan dots. A.Mamatovlar taklif qilindi.

Tez orada kafedra yetuk malakali mahalliy kadr Q.Allanov, N.To‘ychiyeva va Sh.Qo‘chqorovlar bilan ish boshladi.

Universitet hududida geografiya kafedrasining meteorologik maydonchasi tashkil qilindi. O‘qish – o‘qitish, ta’lim-tarbiya ishlari zamon talablari darajasida olib boriladigan bo‘ldi. Kafedraning yetuk kadrlari kuchi bilan yuqori kurs talabalari uchun yangi maxsus kurslar, maxsus seminarlar o‘qitiladigan bo‘ldi. Jumladan, 3-kurs talabalari uchun “Agrogeografiya”, “Agrosanoat kompleksining hududiy sistemalari”, 4-kursda “Markaziy Osiyo davlatlari iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi” maxsus kurslari o‘qitila boshlandi.

1990 yillarda O‘zbekiston geografiyasi va iqtisodiyoti bilan bog‘liq bo‘lgan dolzarb mavzularda ilmiy - tadqiqot ishlari amalga oshirildi. Kafedra mudiri prof. A.N.Ro‘ziyev tomonidan “O‘zbekiston agrosanoat kompleksining hududiy sistemalari va uning takomillashtirish yo‘llari”, Q.Allanov tomonidan “Surxondaryo viloyatida paxta yetishtirish va uni qayta ishlashning hududiy tizimlari”, M.Erdonov tomonidan “Surxondaryo viloyati aholisi ko‘payishidagi ayrim masalalar” mavzularida ilmiy tadqiqot ishlari olib borildi.

Kafedra professor-o‘qituvchilari tomonidan yaratilgan darslik va o‘quv qo‘llanmalar talabalarning asosiy dasturlariga aylandi. Jumladan, A.Ro‘ziyevning “Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi asoslari”, “Qishloq xo‘jaligida fan-texnika taraqqiyoti” kitoblari oliy o‘quv yurtlari talabalarining sevimli darsligiga aylandi. Kafedra olimlari tomonidan 1990,1991,1992,1993,2006,2016 yillarda geografiya fanining dolzarb mavzulariga bag‘ishlab Respublika miqyosidagi ilmiy-amaliy anjumanlar tashkil qilindi va anjuman ilmiy to‘plamlari chop qilindi. Shuningdek, 1990 yildan 2003 yilgacha har yili kafedra qoshida “Talaba va fan-texnika taraqqiyoti” deb nomlanuvchi Respublika oliy O‘quv yurtlararo talabalarning fan olimpiadasi o‘tkazildi.

Kafedra o‘qituvchilari

Kafedrada o‘qitiladigan yo‘nalishlar:

Kafedrada 60530400 – Geografiya ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha bakalavrlar hamda 70530402-Geografiya (o‘rganish ob’ekti bo‘yicha) mutaxassisligi bo‘yicha magistrlar tayyorlanadi.

Bakalavriat:

1; Umumiy tabiiy geografiya

2; Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

3; Topografiya, kartografiya va GIS

4; Geomorfologiya

5; Siyosiy geografiya

6; Jahon geografiyasi (tabiiy)

7; Sanoat geografiyasi

8; T/f Tuproqlar geografiyasi

9; T/f O‘zbekiston iqlimi va suv resurslari

10; T/f Transport geografiya

11; Jahon geografiyasi (iqtisodiy)

12; O‘zbekiston geografiya (tabiiy)

13; Shaharlar geografiyasi

14; Sotsial iqtisodiy kartografiya

15; O‘zbekiston geografiya (iqtisodiy)

16; Geografik tadqiqot usullari

17; Inson va tabiat

18; Beogeografiya

19; T/f Surxondaryo geografiyasi

20; T/f Transport geografiyasi

21; Umumiy gidrologiya

22; Geografik o‘lkashunoslik

23; Landshaftshunoslik

24; Aholi geografiyasi

25; Qishloq xo‘jalik geografiyasi

26; Geologiya va landshaft ekologiyasi

27; Jahon geografiyasi (O‘rta Osiyo)

28; Tabiiyot geografiyani o‘qitish metodikasi

29; Tibbiyot geografiyasi

30; Turizm va rekreatsiya geografiyasi

31; Sotsial va madaniy geografiya

32; Amaliy geografiya

33; Mamlakatshunoslik

34; MO geografiyasi

35; O‘lkashunoslik

36; Geologiya, mineralogiya va geoleziya

Magistratura:

1.Ilmiy tadqiqot metodologiyasi

2.Geosistemalar nazariyasi

3.Geodemografiya

4.Landshaft planirovkasi

5.Muhandislik geomorfologiyasi

6.Tibbiyot geografiyasi
7.Madaniy geografiya

8.Surxondaryo tabiiy resurslari va undan oqilona foydalanish
9.Tabiiy geografiyaning dolzarb muammolari

10. Servis geografiyasi

Kafedrada olib borilayotgan ilmiy ishlar

Kafedra o‘qituvchilari ilmiy-tadqiqot ishlarini olib bormoqdalar. Umarova Mahbuba Xamroyevnaning “Toponimlarni majmuali o‘rganishning geografik jihatlari (Surxondaryo viloyati misolida)” mavzusida, Xolmatov Ziyovuddin Maxmaniyozovichning “Surxondaryo viloyatida qishloq turizmini rivojlantirishning iqtisodiy geografik jihatlari” mavzusida, Niyozov Xo‘jaqul Mirzaboboyevichning “Surxondaryo viloyatida yengil sanoat tarmoqlarini hududiy tashkil etish va rivojlantirish masalalari” mavzusida, Choriyev Abdiqayim Qodirovichning “Surxondaryo viloyati suv omborlarining ishlab chiqarish kuchlarini rivojlantirishdagi ahamiyati” mavzusida, Esanov Nazar Amanturdievichning “Arid iqlimli mintaqalarda shaharlarni ijtimoiy iqtisodiy va ekologik rivojlantirish muammolari”(Termiz shahri misolida) mavzusida, Xursanov Sadriddin Mo’min o’g’lining “Janubiy hududlar aholisi etnodemografik tarkibi ve geografiyasi” mavzusida ilmiy tadqiqot ishlari olib borishmoqda.

Kafedrada olib borilayotgan ilmiy-uslubiy ishlar

So‘ngi yillarda kafedra professor-o‘qituvchilari bu sohada salmoqli ishlarni amalga oshirmoqda. Jumladan, birgina 2020 yilda kafedrada 3 ta monografiya: “Surxondaryo viloyati relefining raqamli modelini yaratish”, “Surxondaryo viloyati qishloq aholi manzilgohlarining rivojlanish va joylashish xususiyatlari”, “Surxondaryo viloyati toponimlarini o‘rganishining geografik jihatlari” 1 ta “Jahon geografiyasi ” nomli uslubiy qo‘llanma nashr ettirildi.

Ilmiy maqolalar

Kafedra professor-o‘qituvchilari tomonidan olib borilayotgan ilmiy tadqiqot natijalari dunyoning nufuzli jurnallarida e’lon qilinib bormoqda. Jumladan,

1. Erdanov Muxamadi Nuraliyevich use of "bbb and swot-analysis" methods in teaching

The subject of "geographical federation of brazil" in World geography //European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol. 8 No. 11, 2020 Part II ISSN 2056-5852

2. Abdumo‘minov Bahodir Odinayevich Analiz segmentatsii pri proektirovanii sifrovoy modeli relefa // Voprosы nauki i obrazovaniya № 15 (99), 2020. 104-108 st

3. Abdunazarov Xusan Mengliyevich The Recreation Importance Of Nature Monuments Of The Baysun Mountains // International Engineering Journal For Research & Development Vol.5 Issue 9 E-ISSN NO:-2349-0721 Impact factor : 6.549

4. Allanov Qilich Allaqulovich Water Resources of South Uzbekistan and Its Efficient Use in The Future(On the example of Surkhandarya region) // International Engineering Journal For Research & Development

5. Turayev Kuvonchbek Tagirovich Names of the Plants in Surkhandarya Region// American Journal Of Social And Humanitarian Research Vol.2, No4. 2021 118-120

6. Abdumo‘minov Bahodir Odinayevich creation of 3d model of place relief based on

Topographic maps and gis // "Ekonomika i sotsium" №6(85) 2021

7. Umarova Mahbuba Hamroevna Din-ziyorat turizmi bilan bog’liq bo’lgan joy nomlari va ularning kelib chiqishi // "Ekonomika i sotsium" №6(85) 2021.

8. Niyozov Xo‘jaqul Mirzoboboyevich Demographic Characteristics of Population Growth in Uzbekistan // Middle European Scientific Bulletin.